Het is geen molen maar de Schiedamse molenstichting vindt het te leuk om er geen aandacht voor te vragen. Na eerdere herstelwerkzaamheden elders is gisteren de enige nog resterende spoelingschuit van Schiedam weer in onze stad gearriveerd. Daartoe werd hij op sleeptouw genomen door de historische stoomsleepboot Goudvisch. Al met al dus best een bijzonder plaatje. Molen De Kameel hees als welkomstgebaar de Schiedamse vlag in top.
De spoelingschuit lag jarenlang naast molen De Noord op de kade van de Noordvest. De metalen romp was volledig doorgeroest en is nu grondig gerestaureerd op de Koningswerf aan de Oude Haven in Rotterdam. Hij zal in Schiedam verder worden afgebouwd door Stichting Restauratie Werkplaats Schiedam. Dat zal gebeuren in hun loods op het terrein van de Glasfabriek aan de Buitenhaven. Voordat hij daar naar toe gaat maakte hij eerst een ererondje door de historische binnenstad.
Veevoer en wagenjongens
De spoelingschuit vertelt een wat onderbelicht hoofdstuk van het jeneververhaal. Spoeling was een restproduct van het stookproces en werd tot in de wijde omtrek verkocht aan vee- en varkensboeren. Het was zo geliefd als veevoer dat elke boer een eigen spoelingschuit had en deze vaartuigen vroeger bij bosjes in de stadshavens lagen te wachten bij de vele branderijen.
“Stichting De Schiedamse Molens juicht het toe als Schiedam weer verschillende voer- en vaartuigen zou hebben die zo kenmerkend zijn voor de jenevertijd.” aldus Paul Sporken van de molenstichting. “Zo kregen wij enkele jaren terug de mogelijkheid om een oude molenwagen te kopen. Daar hoefden we niet lang over na te denken want die zijn schaars. Het zijn imposante houten wagens die werden getrokken door twee paarden. Elke molen had er één om het meel naar de vele branderijen in de stad te vervoeren. Op de bok zaten twee jongens van een jaar of 14 die in vaste dienst waren voor deze speciale taak.
Vroeger was dit een alledaags gezicht maar nu een zeldzaamheid. Zo’n voertuig brengt de stadsgeschiedenis echt tot leven. Ook de branderijen hadden eigen wagens en karren waarmee houten jenevervaten werden getransporteerd. Zou het niet geweldig zijn om weer ergens tonnen en vaten langs de kade te zien liggen en tijdens Molendag en de Brandersfeesten weer verschillende paard-en-wagens te laten rijden?”
Varen of op het droge?
“Het is nog niet bekend wat de nieuwe bestemming zal worden van de spoelingschuit” zegt Domien Akkermans van Restauratie Werkplaats Schiedam. “Hij zou weer ergens op de kade tentoon kunnen worden gesteld maar het zou ook geweldig zijn als er weer mee kan worden gevaren. Dan moet er wel een andere afwerking in komen zodat mensen kunnen zitten. Belangrijkste voor nu is dat dit unieke varend erfgoed is behouden en weer vele jaren mee kan.”
foto: sleepboot Goudvisch en spoelingschouw passeren molen De Kameel